Themistocles

Themistocles
Ganwyd	524 CC  Athen
Bu farw	459 CC  Magnesia on the Maeander
Dinasyddiaeth	Athen yr henfyd, Yr Ymerodraeth Achaemenaidd
Galwedigaeth	gwleidydd, person milwrol, milwr
Swydd	eponymous archon, strategos
Tad	Neocles
Mam	Abrotonon
Priod	Archippe
Plant	Archeptolis, Mnesiptolema, Nikomache, Asia

Roedd Themistocles (Groeg: Θεμιστοκλῆς; tua 524 - 459 CC) yn arweinydd yn y Weriniaeth Atheniaidd yn ystod Rhyfeloedd Groeg a Phersia. Roedd yn ffafrio estyniad o'r llynges i gyfarfod y bygythiad oddi wrth Ymerodraeth Persia, a pherswadiodd ef yr Atheniaid i wario yr arian dros ben a gynhyrchwyd gan eu chwareli arian, ar adeiladu llongau newydd. Tyfod llynges yr Atheniaid o 70 i 200 llong.

Roedd Themistocles yn fab i Neocles, Atheniwr ddi-bwysigrwydd ac o gyfoedd canolig, roedd ei fam yn Carian neu'n Thracian, Abrotonum yn ôl rhai cofnodion.^[1] Ni wyddwn fawr am ei ddyddiau cynnar, ond mae sawl awdur yn hoff o'r chwedl y bu'n blentyn â ymddygiad drwg a gafodd ei ddiarddel gan ei dad (e.e. Libanius Declamation 9 a 10; Aelian; Cornelius Nepos "Themistocles"). Efallai na welwyd ef fel strategos y llwyth ym Mrwydr Marathon a dywedir y bu'n genfigenus o lwyddiant Miltiades, gan ail-adrodd iw hun, "Ni arweiniai gwobr Miltiades mi at gwsg" (Groeg: Οὐκ ἐᾷ με καθεύδειν τὸ τοῦ Μιλτιάδου τρόπαιον).

1. ↑ William Smith, Abrotonum, Teitl: Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology, Cyfres: 1, Tudalen: 3, Cyhoeddwyd: Boston, MA, 1867, URL: [1] Archifwyd 2005-12-31 yn y Peiriant Wayback